Endoskopik Tanı
Kolonoskopi, cerrahın rektum (Kalın bağırsağın anüse açıldığı son 12-15cm’lik kısmı) ve kalın bağırsağın iç kısmını incelemesine imkan sağlayan bir yöntemdir.
Kolonoskopi (Alt GİS) Nedir?
Kolonoskopi, cerrahın rektum (Kalın bağırsağın anüse açıldığı son 12-15cm’lik kısmı) ve kalın bağırsağın iç kısmını incelemesine imkan sağlayan bir yöntemdir. Yumuşak ve kıvrılabilir, ucunda video kamera olan tüp/hortumla anüsten nazikçe girilerek rektum ve tüm kalın bağırsak incelenir.
Kolonoskopi (Alt GİS) Neden Yapılır?
- Rutin kanser taraması
- Bilinen polipi olan hastalar veya polipektomi
- Cerrahi öncesi ve/veya sonrasında
- Makattan kanama ve/veya değişen bağırsak alışkanlığının araştırılması
- Kalın bağırsağın inflamatuar hastalıklarının (Ülseratif kolit, Crohn) takibi ve değişimin araştırılması için yapılır.
Gerekli Hazırlıklar Nelerdir?
Rektum ile kalın bağırsak, gaita ve artıklarından tam olarak temizlenmelidir. Bağırsak hazırlığı, özel temizleyici solüsyonlar veya birkaç gün alınan temizleyici sıvılardan, laksatif ve lavmandan oluşur. Eğer tam bir temizlik sağlanamazsa kolonoskopi güvenilir olamaz, belki de yapılamaz. Bağırsak temizliğini yapamazsanız, cerrahınızla irtibata geçin.
Genellikle kullanılan ilaçlara devam edilir. İlaçlarınız arasında E vitamini, ağrı kesiciler, kan sulandırıcılar ve insülin varsa, cerrahınızı haberdar edin. Özellikle dişle ilgili tedavileri cerrahınız ile paylaşın çünkü kolonoskopi öncesi antibiyotik almanız gerekebilir.
İşlem sırasında sedasyon uygulanacağından randevunuza yalnız gelmemeniz önerilir. Sedasyon gün boyu reflekslerinizi zayıflatacağı için araba sürmemeli, makine kullanmamalı ve dikkat gerektiren işlerden kaçınmalısınız.
Kolonoskopi Sırasında Neler Oluyor?
Prosedür genellikle kolay tolere edilir fakat karında basınç ve gaz hissi, kramp tarzında ağrı olabilir. Kalın bağırsağın incelenebilmesi için sizden yan veya sırt üstü yatmanız istenecektir. İşlem, 15- 60 dakika arasında sürebilir. Ender de olsa bazı durumlarda kolonoskopide görüntüleme sağlanamayabilir. Böyle durumlarda kalın bağırsak grafisi ile inceleme planlanır.
Anormal Bir Görünümde Ne Yapılır?
Eğer cerrah bir bölgenin detaylı incelenmesini istiyorsa, biyopsi alır. Biyopsi patolojide detaylı olarak değerlendirilir. Polipler genellikle çıkartılır. Cerrahınız aksi bir görüş bildirmediği sürece, polipler genellikle iyi huyludur. Polipektomi, yakma veya snare (özel bir metal halka) yardımıyla yapılır. Biyopsi alımı kanser oluşumuna yol açmaz, bununla birlikte kalın bağırsak poliplerinin çıkarılması gelecekte oluşacak kanserlerin önlenmesi için önemlidir.
Kolonoskopi Sonrası Ne Yapılmalıdır?
Cerrahınız sonucu işlemden hemen sonra veya bir sonraki kontrolünüzde size bildirecektir. İşlem sonrasında hafif düzeyde kramp tarzında ağrı ve verilen havadan dolayı karında şişlik ve gaz olması normaldir. Bu durum, hızlı bir gaz çıkışı sağlandıktan sonra kaybolacaktır. Eğer polip bulunmuşsa, işlemin tekrarlanma ihtiyacı olabilir. Cerrahınız kolonoskopinin ne kadar sıklıkla yapılacağını size açıklayacaktır.
Gelişebilecek Komplikasyonlar Nelerdir?
Kolonoskopi ve biyopsi, özel eğitim almış deneyimli cerrahların elinde güvenli bir işlemdir. Komplikasyon çok nadir de olsa gelişebilir. Bunlar biyopsi sahasında kanama, bağırsak duvarında delinmedir. Eğer delinme olursa, cerrahınız deliğin onarılması için sizi acil karın ameliyatına alabilir. Kanamalarda çok nadir olarak kan transfüzyonu gerekir. Sedatif ilaçlara karşı reaksiyon nadiren de olsa ortaya çıkabilir. Damar yolunda sık olmamakla birlikte ilaçlara karşı reaksiyon ve şişme meydana gelebilir.
İşlem sonrası ciddi karın ağrısı, ateş, titreme makattan ciddi kanamalarda doktorunuzu acilen arayın.
Endoskopi (Üst GİS) Nedir?
Üst GİS Endoskopi Neden Yapılır?
Karın ağrısı, bulantı, kusma, yutma güçlüğü ve midede yanma gibi belirtilerin nedenini araştırmak için yapılır. Özellikle üst gastrointestinal sistemden kanama durumlarında, kanamanın yerini ve sebebini bulmak için tercih edilir.Yemek borusu, mide, ve oniki parmak bağırsağında gelişebilecek reflü, gastrit, ülser ya da tümörleri göstermede X-ışınlarından daha iyi sonuçlar verebilir.Endoskopi ile erken evre kanserler de yakalanabilir. Şüpheli bölgelerden yapılan biyopsilerle kesin tanıya ulaşılabilir. Biyopsi, endoskopi için özelleştirilmiş aletler kullanılarak alınır.Endoskop içinden geçen aletler ile birçok lezyona müdahale edilebilir. Endoskopi ile; uygun hastalarda darlıkların genişletilmesi, poliplerin çıkartılması, GIS’te kalan yabancı cisimlerin çıkartılması mümkündür.
Gerekli Hazırlıklar Nelerdir?
- Mide tamamıyla boş olmalıdır. İşlemden en az sekiz saat önce yemek ve içme kesilmelidir.
- Kullanılan ilaçların, dozlarının ayarlanması gerekebilir. Tüm kullandığınız ilaçları ve ilaç alerjilerinizi doktorunuza bildiriniz.
- E vitamini, anti-inflamatuvar, kan incelticiler, insülin gibi ilaçlarınız doktorunuza detaylı bildirmeniz gerekir.
- Önemli kalp ya da akciğer hastalığı olan hastalara özellikli bakım gerekmektedir.
- İşlem çoğunlukla sedasyon altında gerçekleşmektedir. Bu ilaçlar, reflekslerinizin yavaşlamasına yol açar.
İşlem Sırasında Neler Yapılır?
Boğazınıza lokal anestezi özellikli sprey sıkılarak işlem kolaylaştırılır. Yan ya da sırt üstü yatarak yapılan işlem sırasında ağzınızdan tüp geçilerek yemek borusuna ulaşılır. Özellikle mide hava ile şişirilerek inceleme kalitesi artırılır. İşlem genelde 10-60 dakika sürer. Hastaların çoğu uykuya dalarken, çok az kısmı rahatsız hissetmektedir.
İşlem Sonrasında Yapılacaklar Nelerdir?
İşlem sonrasında 1-2 saat dinlenme sağlanarak özellikle sakinleştirici ilaçların vücuttaki etkilerinin azalması beklenmelidir. Birkaç saat boğaz ağrısı ve yutkunma güçlüğü olabilir. Aksi söylenmedikçe işlem öncesi diyete ve ilaçlara devam edilmelidir.