Kolesistektomi
Ameliyatların karın derisi üzerinden, büyük kesiler açılmadan, küçük deliklerden yapılması işlemidir. Halk arasında kansız ameliyatlar olarak da bilinir.
Laparoskopik Kolesistektomi Nedir?
Safra kesesinin çıkartılması işlemidir. İşlem tek bir büyük kesi yerine, birkaç küçük delikten yapılır. Laparoskop, ucunda kameranın bulunduğu ince ve uzun bir tüptür. Cerrah, bu kameraya yansıyan görüntüyü TV ekranında izleyerek, operasyonu gerçekleştirir. Safra kesesi küçük bir delikten karın dışına alınır.
Safra Kesesi
Safra kesesi, karaciğerin sağ alt kısmında bulunan armut şeklindeki bir organdır.
Temel görevi, karaciğerin ürettiği bir sindirim sıvısı olan safrayı toplamak ve yoğunlaştırmaktır. Safra, yemek yendikten sonra sindirime yardım amacıyla salgılanır ve dar ve tüp şeklindeki kanallardan (safra kanallarından) ince bağırsağa doğru ilerler. Safra kesesinin alınması pek çok kişide sindirimle ilgili bir bozukluğa yol açmamaktadır.
Safra Kesesi Sorunlarının Sebebi Nedir?
- Safra kesesi sorunlarının nedeni genellikle safra kesesi taşlarının varlığıdır. Safra taşları, safra kesesinde ya da kanalında safra tuzları ve kolesterolden oluşan küçük ve sert kütlelerdir.
- Bazı kişilerde neden geliştiği bilinmemektedir.
- Safra kesesi taşını önlemenin bilinen bir yöntemi bulunmamaktadır.
- Bu taşlar, safranın safra kesesi dışına akışına engel olabilir, böylece safra kesesi şişer, karın ağrısı, kusma, hazımsızlık ve zaman zaman ateş görülebilir.
- Safra kesesi taşı ana safra kanalını tıkarsa, sarılık ortaya çıkabilir.
Bu Sorunlar Nasıl Ortaya Çıkarılır ve Tedavi Edilir?
- Safra kesesi taşlarını bulmak için genellikle ultrason kullanılır.
- Daha kompleks bazı durumlarda, diğer x-ışını testleri, safra kesesi hastalığını değerlendirmek için tercih edilebilir.
- Safra kesesi taşları kendi kendilerine yok olmaz. Bazıları geçici süreyle, ilaçlar ya da yağ alımını azaltacak diyetle ortadan kaldırılabilir.
- Bu tedavinin başarı oranı düşüktür .
- Safra kesesinin cerrahi yolla alınması, safra kesesi hastalığını tedavi etmenin en güvenli ve zaman açısından en uygun yoludur.
Ameliyatı Laparoskopik Olarak Gerçekleştirmenin Avantajları Nelerdir?
- 10-15 cm’lik bir kesi yerine, karında sadece dört küçük açıklık oluşturulur.
- Genellikle hastalarda ameliyat sonrası ağrı azdır.
- Açık safra kesesi ameliyatı geçiren hastalara kıyasla, daha çabuk iyileşirler.
- Hastaların çoğu bir gün içerisinde taburcu edilir ve normal faaliyetlerine daha çabuk geri dönebilirler.
Safra Kesesinin Laparoskopik Olarak Alındığı Ameliyat Sizin İçin Uygun mu?
Laparoskopinin pek çok avantajı bulunmasına rağmen, daha önceden karın ameliyatı geçirmiş ya da bazı tıbbi koşullara sahip hastalar için uygun olmayabilir.
Laparoskopi konusunda eğitim almış bir cerrah ve kendi doktorunuzla yapacağınız tıbbi değerlendirme sonrasında safra kesesinin laparoskopik olarak alınıp, alınamayacağına karar verilir.
Nasıl Bir Hazırlık Gerekir?
- Laparoskopi ameliyatı öncesinde yapılması gereken muhtemel hazırlıklar aşağıda sıralanmıştır ancak her hasta ve doktorun kendine has bir durumu olduğundan, ortaya farklı tablolar çıkabilir:
- Ameliyat öncesi hazırlık, yaş ve tıbbi duruma bağlı olarak, kan değerleri, tıbbi değerlendirme, göğüs röntgeni ve EKG gerektirir.
- Cerrah, olası risk ve faydaları değerlendirir, yazılı onay vermeniz gerekir.
- Ameliyattan önceki gece yarısından sonra, hiçbir şey yememeli ve içmemelisiniz. Yalnızca cerrahın ameliyat sabahı biraz su ile alabileceğinizi söylediği ilaçları kullanabilirsiniz.
- Kan inceltici ve anti-inflamatuvar ilaçlar ameliyattan birkaç gün ya da bir hafta öncesinde geçici olarak kesilmelidir.
- Diyet ilaçları ameliyattan önceki iki hafta boyunca alınmamalıdır.
- Sigarayı bırakılmalıdır.
Safra Kesesinin Laparoskopik Olarak Alındığı Ameliyat Nasıl Yapılır?
- Genel anestezi uygulanır ve ameliyat boyunca hasta uykuda kalır.
- Kanül (dar, tüp şeklinde alet) kullanarak cerrah göbek deliği bölgesinden karna girer.
- Özel bir kameraya bağlı olan laparoskop (küçük bir teleskop) kanül aracılığı ile içeri sokulur, böylece cerrah hastanın iç organlarını televizyon ekranından büyütülmüş olarak görebilir.
- Diğer kanüller, cerrahın safra kesesini çevre dokulardan dikkatle ayırabilmesi ve açıklıklardan birini kullanarak dışarı çıkarabilmesi için vücuda sokulur.
- Safra kanallarında bulunabilen taşların yerini ya da yapılarıni belirlemek için pek çok cerrah kolanjiyografi kullanır.
- Ana safra kanalında bir ya da daha fazla taş bulunursa, cerrah bunları özel bir endoskop ile çıkarabilir, ikinci bir minimal invazif ameliyatla daha sonra çıkarmayı tercih edebilir ya da tüm taşları çıkarmak için o sırada ameliyatı açık hale dönüştürebilir.
- Safra kesesi çıkarıldıktan sonra, küçük kesile dikişle veya bant ile kapatılır.
Ameliyat Laparoskopik Gerçekleştirilemezse ya da Tamamlanamazsa Ne Olur?
Çok az sayıda hastaya laparoskopik metot uygulanamamaktadır. Obezite, ciddi yara dokusuna neden olan daha önceden geçirilmiş bir karın ameliyatı hikayesi, organların görülememesi ya da ameliyat sırasında kanama ‘açık’ operasyonu gerekli kılabilir.Açık ameliyat yapma kararı, ameliyat öncesinde ya da sırasında cerrah tarafından verilen bir karardır. Cerrah, laparoskopik prosedürden açık ameliyata geçmenin daha güvenli olduğunu düşünüyorsa, bu bir komplikasyon olarak değil mantıklı bir karar olarak değerlendirilir. Açık ameliyata geçme kararı kesinlikle hastanın güvenliği için verilir.
Safra kesesi ameliyatından sonra neler beklenilir?
- Safra kesesinin alınması ciddi bir karın ameliyatıdır ve sonrasında belli bir düzeyde ağrı görülecektir. Bulantı ve kusma sık yaşanan durumlardır.
- Sıvılar ya da diyet tolere edildiğinde, hasta laparoskopik safra kesesi ameliyatını geçirdiği gün ya da ertesi gün taburcu edilir.
- Faaliyetler hastanın kendini nasıl hissettiğine bağlıdır. Hastadan yürümesi istenir. Ameliyattan sonraki gün duş alınabilir.
- Araba kullanma, merdiven çıkma, ağırlık kaldırma ya da çalışma gibi çeşitli normal faaliyetlere bir hafta içerisinde başlanabilir.
- Ateş başlangıcı, sarı deri ya da gözler, gittikçe kötüleşen karın ağrısı, şişlik, devamlı bulantı, kusma ya da keşiden akıntı bir komplikasyonun habercisi olabilir. Bu gibi durumlarda doktorunuzla irtibata geçmelisiniz.
- Hastaların çoğu, yaptıkları işe bağlı olarak laparoskopik ameliyattan sonra yedi gün içerisinde işlerine dönebilir.
- Açık ameliyat geçirenlerin normal faaliyetlerine dönmesi ise 4-6 haftayı bulur.
- Ameliyattan iki hafta sonrası için cerrahınızdan randevu almanız gerekir.
Ne Tür Komplikasyonlar Görülebilir?
Her ameliyatın çeşitli riskleri vardır ancak laparoskopik safra kesesi hastalarının büyük bir çoğunluğunda çok az komplikasyon görülmüş ya da hiç görülmemiştir. Gerek laparoskopik gerekse açık, her tür ameliyattan önce doktorunuza o alandaki eğitim ve tecrübesini sormayı unutmayın.
Laparoskopik kolesistektomi komplikasyonları sık görülmez, ancak kanama, enfeksiyon, pnömoni, kan pıhtılaşması ya da kalp problemleri ortaya çıkabilir. Ana safra kanalı ya da ince bağırsak gibi komşu yapılar, istenmeyen hasarlar görebilir ve bu durumun giderilmesi için ayrı bir ameliyat gerekebilir. Karaciğerden bağırsağa giden safra kanallarından istenmeyen hasarlanma sonucunda safra sızması nadir olarak görülür.
Pek çok çalışmanın sonucuna göre, laparoskopik safra kesesi ameliyatı için komplikasyon oranı, gerekli eğitimi almış bir cerrah tarafından gerçekleştirildiğinde, açık safra kesesi ameliyatı komplikasyon oranlarından çok daha düşüktür.
Ne Zaman Doktorunuzu Aramalısınız?
- 39 derecenin üzerinde devamlı ateş
- Kanama
- Gittikçe artan karın şişliği
- İlaçların azaltamadığı ağrı
- Devamlı bulantı ve kusma
- Titreme/üşüme
- Öksürük ya da nefes kesilmesi
- Herhangi bir kesiden cerahatli akıntı, büyüyen kızarıklık
- Sıvı ya da katı bir şey yiyememe